ولیالله سیف رئیسکل بانک مرکزی در دولت حسن روحانی اخیراً در مصاحبهای از دستور عجیب حسن روحانی برای فروش نامحدود سکه و خالی شدن! خزانه خبر داده است. سیف مدعی شده که پس از دستور روحانی برای فروش گسترده سکه، با این دستور مخالفت کرده چراکه معتقد بوده این کار سبب خالی شدن خزانه در آینده میشود اما حسن روحانی به او فشار آورده و گفته بوده که من دو سه سال دیگر رئیسجمهورم و به آینده چه کار دارم. سیف گفته که او قصد داشت برای پیشفروش سکه محدودیت قرار دهد اما مجدداً با اعتراض روحانی مواجه میشود و روحانی به او دستور میدهد محدودیت پیشفروش سکه را بردارد.
به گزارش چارسوق نتیجه دستورات روحانی به بانک مرکزی موجب شد در اواخر سال ۱۳۹۶ و اوایل ۱۳۹۷ حجم بالایی از ذخایر بانک مرکزی به تاراج برود و فقط عدهای خاص سودهای هنگفت به دست بیاورند. به نظر میرسد اگر تذکر رهبر انقلاب در تیرماه و مردادماه ۱۳۹۷ نبود، با اصراری که حسن روحانی داشت مابقی ذخایر طلای بانک مرکزی هم به تاراج میرفت و کشور در این زمینه با بحران اساسی مواجه میشد.
ماجرای پیشفروشهای سکه در دولت روحانی
از اواخر سال ۱۳۹۶ با افزایش تدریجی نرخ ارز و طلا، دولت حسن روحانی که با شعار تثبیت نرخ ارز رأی آورده بود و مردم را ترسانده بود که اگر رئیسی رأی بیاورد قیمت ارز به ۵۰۰۰ تومان خواهد رسید، برای مهار رشد قیمت ارز و طلا به حراج سکههای بانک مرکزی روی آورد. طی بهمنماه سال ۹۶ و همزمان با شدت تلاطم ارزی بانک مرکزی از بسته جدیدی رونمایی کرد که طبق یکی از مواد آن، پیشفروش سکه بهار آزادی با قیمت قطعی (حداکثر یک میلیون و ۵۹۰ هزار تومان) و معاف از مالیات از طریق شعب منتخب بانک ملی اجرا شد.
این طرح در فروردین ۱۳۹۷ هم تکرار شد. درمجموع حدود هفت میلیون و ۶۰۰ هزار قطعه به فروش رفت. جالب آنکه پیشفروش این سکهها هیچ محدودیتی نداشت و هر کس هر مقدار که میخواست میتوانست خریداری کند. ثروتمندان برندگان این طرح بودند چراکه افرادی حتی توانستند بیش از ۳۰ هزار قطعه سکه از بانک مرکزی خریداری کنند در حالی که قیمت آن در زمان تحویل کمتر از نصف قیمت بازار بود یعنی سود ۱۰۰ درصدی طی چند ماه!
اما ریسک مهمتر از سوداگری عدهای ثروتمند، خالی شدن خزانه بانک مرکزی بود. طبق گزارشی که خبرگزاری دولتی ایسنا در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ منتشر کرد، در جریان پیشفروش سکه توسط بانک مرکزی دولت روحانی نزدیک به ۶۰ تن طلای بانک مرکزی تبدیل به سکه و تقدیم به خریداران شد در حالی که موجودی طلای بانک مرکزی طبق برآوردها بین ۸۰ تا ۱۰۰ تن بود؛ یعنی حداقل بیش از ۶۰ درصدی ذخایر طلای بانک مرکزی در آن مقطع، صرف اقدام غیرکارشناسی حراج سکه شد.
https://www.isna.ir/news/97021709106/%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%AC-%DB%B6%DB%B0-%D8%AA%D9%86-%D8%B7%D9%84%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%86-%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%B4-%D8%B3%DA%A9%D9%87
بیتاثیری حراج سکه بر قیمت آن
با وجود حراج ۶۰ درصد از ذخایر طلای بانک مرکزی در سالهای ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ برای فروش سکه، اما در بازار هیچ تاثیری بر قیمتها نگذاشت و از زمان آغاز این طرح تا زمان تحویل سکهها قیمتها در بازار تقریباً ۳ برابر شد.
قیمت سکه در بهمن ۱۳۹۶ حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود که در انتهای سال ۱۳۹۷ به بیش از ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید. درواقع این اقدام بانک مرکزی دولت حسن روحانی تاثیری بر قیمتها در بازار نگذاشت و فقط موجب شد عدهای ثروتمند از فروش سکه سود ۳ برابری کسب کنند؛ آن هم معاف از مالیات.
اعتراض نهادهای نظارتی
در آن مقطع، ناصر سراج رئیس وقت سازمان بازرسی کل کشور از روند فروش سکه انتقاد کرده و از جوان ۳۱ سالهای که حدود ۳۸ هزار قطعه خریداری کرده سخن گفته بود. وی تاکید کرد که باید در رابطه با فروش و عرضه تدابیری اتخاذ کنیم و سختیهایی در نظر بگیریم تا هر کسی پول دارد نتواند وارد بازار شود و هر کاری خواست در رابطه با اقتصاد انجام دهد.
انتقاد رهبر انقلاب از حراج سکه و ارز
اواسط تیرماه ۱۳۹۷ منابع آگاه از نامه مهم رهبر معظم انقلاب به حسن روحانی رئیسجمهور در خصوص مسائل به وجود آمده در بازار سکه و ارز خبر دادند.
به گزارش خبرگزاری مهر، رهبر معظم انقلاب در این نامه که خطاب به حسن روحانی رئیسجمهور نوشته شده است ضمن ابراز نگرانی از اخبار منتشرشده در خصوص واگذاری ارز و سکه در ماههای اخیر و ابهاماتی که در افکار عمومی ایجاد کرده است، دستور فرمودند؛ ضمن رسیدگی به موضوع گزارش دقیقی تهیه و به محضر ایشان ارسال شود.
نهایتاً ۲۲ مرداد ۱۳۹۷ رهبر معظم انقلاب در دیدار با مردم به نوسانات بازار ارز و سکه و کاهش ارزش پول ملی اشاره کردند و گفتند: در همین قضایای ارز و سکه گفته شد مبلغ ۱۸ میلیارد دلار از ارز موجود کشور آنهم درحالیکه برای تهیهٔ ارز مشکل داریم، بر اثر بیتدبیری، به افرادی واگذار شد و برخی از آن سوءاستفاده کردند. این موارد مشکلات مدیریتی است و ارتباطی با تحریمها ندارد.
رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: وقتی ارز یا سکه بهصورت غلط عرضه و تقسیم میشود، مشکلات فعلی به وجود میآید زیرا این قضیه دو طرف دارد: یک طرف آن فردی است که دریافت میکند و طرف دیگر آن کسی است که عرضه میکند. همه بیشتر به دنبال آن فردی هستند که ارز یا سکه را گرفته است درحالیکه تقصیر عمده متوجه آن فردی است که ارز یا سکه را با بیتدبیری عرضه کرده است که اقدامات اخیر قوهٔ قضائیه نیز درواقع برخورد با کسانی است که با یک تخلف و خطای بزرگ، زمینهساز این مسائل و کاهش ارزش پول ملی شدهاند.