این روزها که اکثر استانهای کشور به خاطر آلودگی هوا تعطیل شده، دوباره موضوع استفاده از سوخت مازوت در نیروگاهها و صنایع بزرگ به عنوان یکی از متهمان آلودگی هوا مطرح شده است. مازوت به عنوان آلایندهترین سوخت فسیلی محسوب میشود. با این حال ...
وعدههای یک سال اخیر دولت چهاردهم برای حذف مازوت، دود شد
این روزها که اکثر استانهای کشور به خاطر آلودگی هوا تعطیل شده، دوباره موضوع استفاده از سوخت مازوت در نیروگاهها و صنایع بزرگ به عنوان یکی از متهمان آلودگی هوا مطرح شده است.
مازوت به عنوان آلایندهترین سوخت فسیلی محسوب میشود. با این حال مسئولین دولتها از سالها پیش در نیمه دوم هر سال به دلیل کمبود گاز اقدام به استفاده از این سوخت در صنایع و نیروگاههای کشور میکنند که سبب تشدید آلودگی هوا میشود.
بازخواتنی شانتاژ رسانهای اصلاحطلبان درباره حذف مازوت
در پاییز سال گذشته مسئولان دولت چهاردهم اعلام کردند که با هدف جلوگیری از آلایندگی هوا، استفاده از سوخت مازوت در نیروگاهها ممنوع شده است. سپس تیم رسانهای دولت چهاردهم این اقدام را با شعارهایی همچون یا برق یا مرگ، رواج دادند و تلاش کردند از آن به عنوان برگ برندهای در کارنامه دولت تازهکار چهاردهم استفاده کنند.
به عنوان مثال روزنامه سازندگی در شماره ۱۹ آبان ۱۴۰۳ در مطلبی با تیتر «خاموشی یا زندگی» نوشت: با دستور رئیسجمهور، مازوتسوزی در سه نیروگاه متوقف شد تا جان مردم بیشتر از این آسیب نبیند، اگرچه عوارض توقف مازوتسوزی، ممکن است خاموشی باشد!
روزنامه شرق هم در تیتر یک خود از پایان مازوتسوزی در دولت چهاردهم خبر داد.
روزنامه هممیهن هم در شماره ۲۰ آبان ۱۴۰۳ خود با تقدیر از اقدام دولت پزشکیان در توقف مازوتسوزی و اعمال خاموشیها نوشت: «دولت پزشکیان به درستی پذیرفته که مشکل وجود دارد و جدی هم هست. لذا دستور به حذف مصرف سوخت مازوت داده است. طبیعی است که نتیجه آن قطع برق خواهد بود. تردیدی نیست که اینها گامهای کوچک و اولیهای است که باید برداشته میشد.»
خبرگزاری ایرنا هم در ۲۱ آبان ۱۴۰۳ در مطلبی با تیتر «اقدام شجاعانه دولت در توقف مصرف مازوت/خاموشی یا آلودگی هوا؟» نوشته بود: دولت در اقدامی شجاعانه مصرف مازوت را در سه نیروگاه شازند، منتظر قائم و شهید منتظری با هدف کاهش آلودگی هوا و حفظ سلامت مردم ممنوع کرد که ممکن است نارضایتیهایی را به دلیل قطع برق مشترکان به همراه داشته باشد اما پرسش این است که آلودگی هوا و ابتلا به انواع بیماریها را ترجیح دهیم یا خاموشی مقطعی را؟
خبرگزاری برنا هم دولت پزشکیان را بابت توقف مازوتسوزی شجاع خواند و در این باره نوشته بود: توقف مازوت سوزی اقدامی که شجاعت در اجرا را میطلبید. دولت چهاردهم انتقادات را به جان خرید.
روزنامه اعتماد وابسته به الیاس حضرتی، رئیس شورای اطلاعرسانی دولت چهاردهم، نیز در شماره ۲۰ آبان ۱۴۰۳ خود با تیتر «مازوت از سبد تولید برق نیروگاهها خارج خواهد شد/ آسمان آبیتر میشود» نوشته بود: «از شنبه مازوتسوزی متوقف میشود. این تصمیم عادلانه است؛ چراکه سلامتی مردم در این مناطق حفظ میشود. قرار نیست تعدادی بمیرند تا ما برق داشته باشیم.»
حذف مازوت، درست نبود
در آن زمان، فاطمه مهاجرانی سخنگوی دولت، استفاده از سوخت مازوت را «تولید سم» دانست و تصمیم دولت برای قطع برق را «خاموشی منظم» خواند و گفت: «شرط عدالت نیست برای تولید برق، بخشی از جامعه با جان خود هزینه آن را پرداخت کند. از همین رو به دستور رئیسجمهور مازوت سوزی در سه نیروگاه اراک، کرج و اصفهان که شرایط ویژهای دارند، متوقف میشود. میتوان برای مدت محدودی، «خاموشی منظم» را جایگزین «تولید سم» برای عموم شهروندان کرد.»
اما در دیماه سال گذشته محسن پاکنژاد وزیر نفت دولت چهاردهم اعتراف کرد که روزانه ۲۰ میلیون لیتر از مازوت در نیروگاهها مصرف شده است. به تدریج سایر مسئولان دولت چهاردهم هم اظهار کردند که مازوتسوزی ادامه دارد و نهایتاً پزشکیان روز اول بهمن ۱۴۰۳ صراحتاً تاکید کرد که مازوت سوزی ادامه پیدا کرده است. او تاکید کرد: اگر مازوت نسوزانیم باید گاز خانهها را قطع کنیم. قرار بود امسال در نیروگاهها مازوت نسوزانیم، اعلام هم کردیم، اما امکانپذیر نبود و چارهای جز مصرف نداشتیم، چراکه اگر مصرف نمیکردیم، باید گاز خانگی را قطع میکردیم، مصرف گاز ما چندین برابر سایر کشورهاست.
آغاز مجدد تولید سم
اما امسال مجدداً استفاده از سوخت مازوت در نیروگاهها شروع شده ولی دیگر مسئولان ارشد دولتی حرفی از تولید سم نمیزنند. رسانههای اصلاحطلب و حامیان دولت هم دیگر دوگانه تولید برق یا تولید سم را پیگیری نمیکنند. گویا از نگاه اصلاحطلبان، امسال دیگر تولید سم ایرادی ندارد.
در روزهای اخیر خبرگزاری فارس، از آغاز مصرف مازوت در نیروگاههای ایران خبر داد و افزود نیروگاههای مفتح، سلیمی و شازند، رکوردداران مصرف این سوخت آلاینده هستند. طبق گزارش فارس، مصرف مازوت در روز ۲۳ آبان به بیش از ۲۱ میلیون لیتر در روز رسید. طول نفتکشهایی که چنین حجمی از مازوت را جابهجا میکنند به ۱۴ کیلومتر میرسد. سال گذشته به دلیل کمبود گاز، رکورد مصرف مازوت در ایران شکسته شد نیروگاه همدان، نکا مازندران و اراک، بیشترین مصرف مازوت در کشور را دارند.
وزارت نفت در زمینه استانداردسازی مازوت ترک فعل کرده است؟
در همین زمینه، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست روز گذشته در مصاحبه با خبرگزاری دولتی ایسنا از تداوم مصرف مازوت خبر داد و گفت: در حال حاضر مازوت بیشتر در نیروگاهها مصرف میشود البته صنایع سیمان هم از آن استفاده میکنند.
وی در پاسخ به این پرسش ایسنا که آیا وزارت نفت در زمینه استانداردسازی مازوت بر اساس قانون هوای پاک ترک فعل کرده است؟ تاکید کرد: تکالیف انجام نشده زیادی در بسیاری از زمینهها در قانون هوای پاک داریم. یکی از این موارد همین در زمینه مازوت است البته وزارت نفت مجوزی را در خصوص مازوت یا نفت کوره از دولت گرفته است و بر اساس آن تا ابتدای ۱۴۰۶ به این وزارتخانه برای انجام تکالیف قانونی فرصت داده شده است.
طاهری ادامه داد: هرچند سال گذشته برای اولین بار مازوت با محتوی کمتر از نیم درصد سولفور یا به عبارتی معادل کم سولفور به نیروگاه شازند داده شد و امسال حجم آن به مراتب بیشتر شده است. این روند را سعی میکنیم تا سالهای آینده ادامه بدیم و منتظر سال ۱۴۰۶ نمانیم.
وی با اشاره به استاندارد ملی مازوت گفت: محتوی سولفور مازوت بر اساس استاندارد ملی ۰.۸ درصد هست. مازوت عادی حدود ۳.۵ تا ۵ درصد سولفور دارد. کیفیت مازوت کمسولفور توزیع شده در سال جاری امسال از استاندارد ملی هم بالاتر است و کمتر از نیم درصد سولفور دارد.
مازوت کمسولفور چقدر جدی است؟
در این میان، مسئولان وزارت نفت مدعی شدهاند ۳۹۱ میلیون لیتر مازوت کمسولفور به چهار نیروگاه حرارتی تا پایان آبان تحویل دادهاند. وعدهای که برخی کارشناسان آن را شدیداً زیر سؤال میبرند.
اسماعیل کهرم، کارشناس محیطزیست و مشاور اسبق سازمان حفاظت محیطزیست کشور در گفتوگو با خبرگزاری مهر ابتدا به تاریخچه صادرات مازوت ایران اشاره میکند و میگوید: سالها مازوت ایران به امارات و کشورهای خلیجفارس برای سوخت در صنعت کشتی فروخته میشد؛ اما از وقتی استانداردهای جهانی سختگیرانه شد، مازوت ایران با گوگرد ۷ برابر استاندارد جهانی دیگر خریدار نداشت.
او ادامه میدهد: این مازوت حاصل از فرآیندهای پتروشیمی را وقتی نه میشود صادرش کرد، نه میشود در دریا رها کرد و نه میشود در خاک دفنش کرد، ناچاریم آن را در نیروگاههای داخلی بسوزانیم.
مشاور اسبق سازمان حفاظت محیطزیست با رد ادعای «مازوت کمسولفور»، گفت: ما اصلاً چنین چیزی برای استفاده در نیروگاهها نداریم. اگر داشتیم آن را صادر میکردیم؛ کاهش سولفور فرآیندی گران و پیچیده است و ایران هنوز در مقیاس صنعتی توان انجام آن را ندارد که در اختیار نیروگاهها قرار دهد.
کهرم افزود: مازوت یک ماده صد درصد سرطانزا است که عامل بیماریهای ریوی، مشکلات مغزی و آسیبهای شدید جسمی است اما بین دوگانه برق یا محیطزیست، همیشه انرژی انتخابشده است.
حسین احمدی کیا مدیر گروه پژوهشی آلودگی هوای دانشگاه اصفهان هم در گفتوگو با خبرگزاری صدا سیما اعلام کرد: مصرف مازوت کم گوگرد در مقایسه با مازوت با گوگرد ۳۰ هزار پیپیام بهتر است، اما باز هم سوخت مناسبی برای مناطق شهری محسوب نمیشود.
حسین احمدی کیا میگوید: صدور مجوز برای سوزاندن مازوت کمگوگرد در نیروگاهها اقدام درستی نیست، زیرا گرچه میزان گوگرد آن کاهش یافته است، اما ذرات معلق و گازهای سمّی حاصل از احتراق همچنان بالاست.
وی میافزاید: مازوت پسماند فرآیند پالایش نفت است و از بدترین انواع سوخت به شمار میآید.
احمدی کیا هشدار داد: نباید تولید مازوت ۵۰۰۰ پیپیام به مجوزی برای مصرف بیشتر مازوت در نیروگاهها تبدیل شود چراکه ترکیبات گوگردی موجود در مازوت برای سلامتی انسان مضر است و میتواند موجب سرفه، تنگی نفس و کاهش توان دفاعی بدن و در طولانیمدت باعث کاهش ظرفیت حیاتی ریه شود.
در نقطه مقابل، امیرمیثم نیکفر، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصاد انرژی و حوزه نفت و پتروشیمی میگوید: مازوت کمسولفور (VLSFO) وجود دارد و هم در ایران قابلتولید است و هم از کشورهای شمالی قابل خریداری میباشد.
اما وی بلافاصله نکته مهمی را مطرح میکند: این سوخت در بازار بینالمللی بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ دلار در هر تن قیمت دارد، اما به نیروگاهها در ایران زیر ۱۰ دلار تحویل میشود که این یعنی تقریباً یکصدم قیمت واقعی آن است.
نیکفر تأکید میکند: ازنظر فنی و اقتصادی تحویل مازوت کمسولفور (VLSFO) به نیروگاه، اشتباه است چراکه این سوخت در اصل برای کشتیهاست اما دولت مجبور است برای تأمین برق جامعه از این سیاست استفاده کند.
این کارشناس اقتصاد انرژی و نفت در ادامه عنوان میکند: بازار جهانی بانکرینگ حدود ۱۷۰ میلیارد دلار گردش مالی دارد و ۵۰ درصد آن در خلیجفارس است اما به دلیل همین سیاست، ایران تقریباً سهم صفر دارد.
به گفته نیکفر وقتی سوخت ارزشمند مازوت کمسولفور (VLSFO) را تقریباً رایگان به نیروگاه بدهیم، دیگر نمیتوانیم در بازار جهانی بانکرینگ نقش داشته باشیم.
این استاد دانشگاه در پاسخ به پرسش آیا استفاده از مازوت در نیروگاهها باید ادامه یابد، اظهار کرد: بدیهی است که مازوتسوزی حتی از نوع کمسولفور آن در نیروگاهها اشتباه است؛ اما در شرایط اضطراری کشور گریزی نیست.
او درباره راهحل نیز میگوید: وقتی نیروگاه سوخت را تقریباً رایگان میگیرد، انگیزهای برای سرمایهگذاری در انرژی تجدید پذیر ندارد در حالی که فقط هزینه سوخت یک نیروگاه ۷۰۰ مگاواتی در دو سال، برای ساخت یک مزرعه بادی ۵۰۰ مگاواتی کافی است.
دادگستری مازندران: مازوت بیکیفیت به نیروگاه نکا داده شد
در حالی که مسئولان دولتی مدعی استفاده از مازوت کمسولفور در سال جاری هستند، چند روز پیش رئیسکل دادگستری استان مازندران از عادیسازی استفاده از مازوت بیکیفیت در نیروگاه نکا انتقاد کرد و گفت: استفاده از مازوت بیکیفیت در نیروگاه شهید سلیمی، سلامتی مردم را به شکل جدی تهدید و اکوسیستم استان را تخریب میکند.
عباس پوریانی در نشست شورای قضایی استان اظهار کرد: متاسفانه عدم پیگیری مسئولین مرتبط در سالهای گذشته، موجب عادیسازی استفاده از مازوت با درجه کیفی بسیار پایین در نیروگاه شهید سلیمی نکا شده است.
رئیسکل دادگستری مازندران تاکید کرد: عدم پیگیری مسئولین مرتبط، سلامت مردم مازندران را تحت تأثیر قرار داده و مشکلات زیست محیطی بسیاری به وجود آورده که در این راستا درصدد هستیم با همیاری همه مسئولین ذیربط استانی، تصمیمات درست و منطقی در خصوص روند پیش آمده اتخاذ کنیم.
پوریانی با اشاره به تبعات سنگین و جدی بیتفاوتی مسئولین در این خصوص برای مردم استان، تصریح کرد: طبق اظهارنظر کارشناسان و متخصصین این حوزه، آلودگی ناشی از مازوت سوزی در نیروگاه نکا، سلامت همه مردم مازندران و حتی استان مجاور را تحت تأثیر قرار داده و ادامه این روند ظلمی بزرگ به مردم استان است.
رئیسکل دادگستری مازندران تاکید کرد: نیروگاه شهید سلیمی نکا سالانه بیش از یک هزار مگاوات برق با استفاده از بیکیفیتترین نوع مازوت تولید میکند که بیشترین میزان آسیب را برای مردم به دنبال دارد.
پوریانی با بیان اینکه سالانه بیش از ۳۰۰ پرونده قضایی، علیه نیروگاه در محاکم قضایی استان تشکیل میشود، خاطرنشان کرد: دستگاه قضایی استان بهعنوان مدعیالعموم از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مسئولان اجرایی و همه دستگاههای متولی انتظار دارد با مسئولیتپذیری به میدان آمده و با جدیت و قاطعیت از حقوق انسانی و سلامت مردم استان دفاع کنند.
دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان مازندران نیز در این نشست از پیگیری مطالبات مردم در خصوص مازوت سوزی نیروگاه نکا خبر داد و گفت: علیرغم ناترازی انرژی و مشکل تحریمها در تأمین گاز طبیعی برای سوخت نیروگاه، میتوان با اتخاذ تدابیر مناسب از این شرایط عبور کرد.
علیاکبر عالیشاه از تقویت نیروگاههای خصوصی در استان بهعنوان یکی از راهکارهای حل این مشکل یاد کرد و افزود: مطالبه گری مسئولان استانی و کشوری و ورود مؤثر دستگاههای ناظر در راستای رفع این معضل بسیار مهم بوده که نامهنگاریها، اقدامات و پیگیریهای جدی نیز در این خصوص صورت گرفته است.
فاطمه محمدبیگی، نماینده مردم قزوین، البرز و آبیک در مجلس هم اخیراً اظهار داشت: بیشترین میزان مازوت بیکیفیت در نیروگاه شهید رجایی مصرف میشود که هیچ تطابقی با استانداردهای جهانی و حتی منطقهای هم ندارد. سهم مردم شهرستانهای آبیک و البرز و قزوین از تولید برق در استان بیماریهای گوناگون و آلودگی زیست محیطی و قطعی برق مکرر است.
استفاده از مازوت در صنایع بزرگ
صنایع و کارخانجات بزرگ معمولاً در فصل زمستان به علت کمبود گاز، مجبور به استفاده از گازوئیل یا مازوت میشوند. مسئولان صنفی صنعت سیمان اخیراً از مصرف مازوت در کارخانجات سیمانی خبر دادهاند.
علیاکبر الوندیان – دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان – در گفتوگو با ایسنا، در تشریح وضعیت تأمین انرژی مورد نیاز صنعت سیمان گفت: محدودیتهای مربوط به گاز و برق در سال جاری، تقریباً از ابتدای اردیبهشتماه آغاز شده و تاکنون به شکل مستمر ادامه دارد و این در حالی است که سال گذشته این محدودیتها تقریباً از نیمه دوم مهرماه آغاز شده بود.
وی افزود: در سالهای قبل معمولاً در فصل تابستان فرصت ذخیرهسازی مازوت فراهم میشد، اما امسال به دلیل همزمانی مصرف گاز و مازوت، بخش قابل توجهی از این فرصت از دست رفت و میزان ذخیرهسازی کاهش پیدا کرد.
دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان با اشاره به چالشهای ذخیرهسازی سوخت اظهار کرد: در حال حاضر حدود ۶۰ درصد ذخیرهسازی انجام شده اما همچنان محدودیت گاز وجود دارد و با سردتر شدن هوا احتمال تشدید آن بیشتر است؛ اما تأمین مازوت فعلاً با چالش جدی روبرو نیست، با این حالا ماههای سرد سال معمولاً موجب افزایش فشار بر شبکه انرژی کشور میشود.
الوندیان با بیان اینکه جایگزینی مازوت به جای گاز باعث رشد هزینههای تمام شده برای صنایع میشود، گفت: طبق قانون، هزینه مازوت برای صنایع معادل هزینه گاز محاسبه میشود، اما هزینه حملونقل آن بر عهده تولیدکنندگان است و در عمل، هزینه حمل تقریباً معادل قیمت سوخت تمام میشود و به همین دلیل، هزینه نهایی سوخت برای صنایع تقریباً دو برابر میشود.
وی ادامه داد: در حال حاضر محدودیت برق وجود ندارد، اما فقط ۳۰ درصد گاز موردنیاز صنعت سیمان تأمین میشود و باقی آن باید از طریق مازوت جایگزین شود؛ اما با وجود این شرایط، در حال حاضر، کاهشی در میزان تولید گزارش نشده و از آنجا که بیش از ۶۰ درصد نیاز سوخت صنعت سیمان از طریق مازوت تأمین میشود، فعلاً این بخش با محدودیت روبهرو نیست؛ اما ادامه عدم اطمینان نسبت به وضعیت گاز میتواند در ماههای آینده چالش آفرین باشد.
دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان به لزوم و اهمیت اطلاعرسانی پیش از موعد برنامه محدودیتهای انرژی تاکید کرد و گفت: صنایع باید بدانند در ماههای آینده چه میزان سوخت در اختیار خواهند داشت تا بتوانند برنامهریزی تولیدی خود را انجام دهند و از نیروگاهها و تامینکنندگان، بهویژه در سطح کلان یعنی وزارتخانههای نفت و نیرو انتظار داریم زمانبندی عرضه برق، گاز و مازوت را برای صنایع اعلام کنند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در حال حاضر هیچ اطلاعاتی درباره برنامه محدودیتها در اختیار صنایع نیست و از دولت درخواست میکنیم شرایطی فراهم شود تا واحدهای تولیدی از میزان سوخت و انرژی قابل تخصیص در هر ماه مطلع باشند.
اعتیاد به مازوتسوزی برای جامعه و حکمرانی ویرانگر و آسیبزا است
حمید اخوان مدیرعامل مؤسسه محیطزیستی سبزاندیشان اراک در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا گفت: متأسفانه مازوتسوزی به نوعی به یک عادت اعتیادآور در بین مقامات وزارت نیرو بهخصوص مدیران حوزه تولید برق تبدیل شده است. این اعتیاد شاید برای خود آنها لذتبخش باشد، اما برای جامعه و حکمرانی ویرانگر و آسیبزا است.
وی افزود: به هر حال مازوت، سوخت در دسترستر و ارزانتری است. نیروگاهها نیز که به صورت درآمدهزینهای اداره میشوند به جای اینکه سوخت گاز را خریداری کنند، سوخت مازوت که بسیار ارزانتر و در دسترسی بیشتری قرار دارد را خریداری کرده و استفاده میکنند.
وی ادامه داد: نیروگاههای حرارتی به جای اینکه قراردادهای ظرفیت افزایش ظرفیت گاز خود را امضا کنند و هزینه آن را متقبل شوند، تکالیف خود را پشت گوش میاندازند و به راحتی مازوت میسوزانند. متأسفانه این اقدام را هم در پشت عناوین مقامها و سازمان و نهادهای بالادستی مانند شورای عالی امنیت ملی پنهان میکنند. درنهایت هرچند شاید یک بخشی از یک وزارتخانه چنین اقدامی را انجام بدهد، اما دود آن به چشم همه آحاد یک جامعه و تمامی بخشها میرود.
مدیرعامل مؤسسه محیطزیستی سبزاندیشان اراک اظهار داشت: آبروریزی این موضوع برای تمامی حکمرانی کشور است که به نام تمامی مقامات بالادستی نوشته خواهد شد. در این راستا میطلبد که به این موضوع با جدیت ورود کرده تا کمکاریهایی را که همه ساله در بروزرسانی نیروگاهها، در کاهش آلایندگیهای آنها و در سرمایهگذاری بخش تولید و تکالیف محیطزیستی خود انجام ندادهاند، پشت مصوبات شورای عالی امنیت ملی پنهان نکرده و این نهاد را به ابزاری برای کسب منافع خود تبدیل نکنند.
آرش نجفی رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، گفت: سال گذشته، نیروگاهها با کمبود گاز مواجه بودند. هر ساله به دلیل این که گاز به منازل تخصیص داده میشود، نیروگاهها با کمبود گاز مواجه میشوند و مجبور به استفاده از سوخت مایع هستند. سال گذشته، دلیل کمبود سوخت این بود که دولت سیزدهم در حال انتقال بود و مسئولین آن زمان مخازن سوخت نیروگاهها را پُر نکردند. این موضوع باعث شد که نیروگاهها با کمبود سوخت مایع مواجه شوند و برای مدتی خاموشیهایی اعمال شد.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی گفت: دولت چهاردهم در ابتدا اجازه سوزاندن مازوت را نمیداد، اما با توجه به شرایط پیچیده و مشکلات خاموشی، بالاجبار اجازه سوزاندن مازوت داده شد. پس از سوزاندن مازوت، شرایط برق تا حدودی پایدار شد.
شهریور ۱۴, ۱۴۰۴
آذر ۱۱, ۱۴۰۴
آذر ۱۱, ۱۴۰۴
آذر ۱۱, ۱۴۰۴
آذر ۱۱, ۱۴۰۴
