بسیاری از فعالان صنعت دام و طیور اذعان می‌کنند که به رغم وعده مسئولان تاکنون اتفاقی در توزیع نهاده رخ نداده که انتظار می‌رود با تسریع در روند تخصیص ارز، بازار به ثبات و آرامش برسد.

طی ماه‌های اخیر مرغداران و دامداران با کمبود نهاده دامی با نرخ مصوب در سامانه بازارگاه روبرو هستند که این امر بشدت در بازار گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ و لبنیات بحران ایجاد کرده به طوری که قیمت‌ها فراتر از نرخ مصوب رفته است چراکه نهاده‌ای در سامانه بازارگاه وجود نداشته یا ۲۰ تا ۳۰ درصد نهاده تنها از طریق سامانه بازارگاه تأمین می‌شد که این امر منجر به افزایش قیمت تمام‌شده تولید می‌شود.

با وجود گلایه‌های متعدد تولیدکنندگان مبنی بر عرضه نهاده دامی بالاتر از قیمت مصوب حتی در سامانه بازارگاه از طریق عوامل توزیع، دولت تصمیم بر توزیع نهاده از طریق پشتیبانی امور دام کرده است که مسئولان این امر در کنار موضوع تخصیص ارز را عامل اصلی ساماندهی و ثبات بازار اعلام می‌کنند.

در همین راستا پرویز جعفری مدیرعامل پشتیبانی امور دام گفت: با توجه به مشکلات تأمین نهاده‌های دامی در سطح کشور و نارضایتی در این حوزه، تصمیماتی در این حوزه با سران قوه گرفته شد که براین اساس مقرر شد از این به بعد توزیع نهاده‌های دامی از طریق پشتیبانی امور دام صورت می‌گیرد.

جعفری با بیان اینکه عمده مشکلات ناشی از عدم تأمین به ارز است، افزود: بنابر وعده وزیر مبنی بز تأمین به‌موقع ارز نگرانی در این خصوص نداریم.

همچنین بخوانید:

سیاست ارزی بازار را به بحران کشاند

مدیرعامل پشتیبانی امور دام از شفافیت بازار نهاده‌های دامی خبر داد و گفت: پشتیبانی امور دام با در اختیار قرار گرفتن نهاده، دست دلالان را کوتاه می‌کند که براین اساس تولیدکنندگان این اطمینان خاطر را داشته باشند که نهاده با نرخ مصوب به دستشان می‌رسد.

وی با بیان اینکه تنها مسیر عرضه نهاده دامی پشتیبانی امور دام خواهد بود، افزود: تولیدکنندگان اطمینان خاطر داشته باشند که نهاده‌هایی که در مبادی ورودی قرار دارد، در اختیار آنها قرار خواهد گرفت که براین اساس ثبات و آرامش طی یک تا ۲ هفته آینده به بازار باز می‌گردد.

همچنین بخوانید:

نابسامانی در بازار نهاده‌های دامی کماکان ادامه دارد؟

با وجود ظرفیت و جایگاه مناسب در صنعت دام و طیور، اما مشکلات تأمین نهاده دامی به‌واسطه تخصیص ارز و کشتار دام‌های مولد، آسیب گله‌ها و کاهش وزن مرغ تولیدی به‌واسطه کمبود نهاده چالش‌هایی را در بازار ایجاد کرد که ورود رئیس‌جمهور به مسئله تأمین ارز نهاده‌های دامی و سایر کالاهای اساسی بیانگر آن است که همه مسئولان دغدغه تأمین ارز نهاده‌های وارداتی و کالاهای اساسی تنظیم بازار را دارند که درنهایت با تصمیم سران قوا، ارز نهاده‌های دامی تا پایان سال تأمین شد که انتظار می‌رود با تخصیص هرچه سریع‌تر به پایداری تولید و جلوگیری از التهابات بازار محصولات پروتئینی کمک شود.

پیمان فلسفی عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در یک برنامه تلویزیونی با اشاره به چالش بازار نهاده‌های دامی گفت: بر اساس گزارش‌های اعلامی وزارت جهاد، ثبت سفارش به‌موقع و بیش از اندازه صورت گرفته است.

به گفته وی، دولت سامانه‌ای ایجاد کرده که با نظارت بر روند توزیع، مشکل رفع شود، اما متاسفانه نتوانسته نظارت کند چراکه این سامانه اشکالاتی دارد که دولت به‌واسطه وجود این سامانه رو دست می‌خورد و عملاً نمی‌تواند نظارت اعمال کند.

فلسفی ادامه داد: انحصاری که در اختیار برخی از واردکنندگان قرار دارد و با وجود آنکه دولت اعلام می‌کند ۴ تا ۵ هزار ثبت سفارش کردیم و به افراد مختلف اجازه واردات داده‌ایم، اما ۸۵ درصد بازار نهاده در اختیار ۴ تا ۵ واردکننده اصلی است که به راحتی دولت را بازی می‌دهند و تمامی اختیارات بازار نهاده را در دست دارند و به عبارت دیگر قیمت بازار را تعیین می‌کنند، نهاده روی آب نگه می‌دارند تا ارز تخصیص داده نشود یا تعیین تکلیف نشود، وارد بازار نمی‌کنند، درحالی‌که دولت به امید همین واردکنندگان ۸۵ درصد واردات نهاده و نیاز کشور را در اختیارشان گذاشته است.

عضو کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: این واردکنندگان خالی فروشی کردند به طوری که اعلام کردند و تولیدکننده ثبت‌نام و واریز انجام دادند، درحالی‌که نهاده وارد کشور نشده است.

کمبود نهاده دامی در واحدهای مرغداری و دامداری مشهود است

همچنین بخوانید:

نابسامانی در بازار نهاده‌های دامی کماکان ادامه دارد؟

افشین صدر دادرس مدیرعامل اتحادیه دام سبک گفت: حذف دلالان و واسطه‌ها در کاهش قیمت مؤثر است، اما مسئله این است که وزارت جهاد کشاورزی طی ۱.۵ تا ۲ ماه اخیر برنامه‌های مختلفی برای سیستم توزیع نهاده اجرا می‌کند که متاسفانه شاهد آن بودیم که تشکل‌ها که در نوک پیکان این موضوع هستند، در تصمیم‌سازی‌ها دخالت داده نشدند که این مصداق بارز ترک فعل است.

به گفته وی، بر اساس ماده ۳ قانون بهبود محیط کسب‌وکار به صراحت اعلام شده که دولت‌ها باید در امور مربوط به کسب‌وکار، تغییر بخشنامه و رویه‌های جاری نظر تشکل‌های مرتبط اقتصادی بگیرند و مورد توجه قرار دهند.

صدر دادرس ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی بدون توجه به این ماده قانونی تاکنون هر اقدامی انجام داده، مصداق بارز ترک فعل است و این تغییرات مداوم برخلاف موازین کارشناسی و سردرگمی وزارت جهاد است.

مدیرعامل اتحادیه دام سبک افزود: شرکت پشتیبانی امور دام دولتی است که هرگونه فعالیت باید با مصوبه باشد که این امر منجر به کندی کار می‌شود، درحالی‌که توزیع نهاده فعالیت تجاری است که در آن طرف شکم دام و مرغ گرسنه است.

به گفته وی، تا زمانی که امور توزیع در اختیار دولت اعم از معاونت بازرگانی یا پشتیبانی امور دام باشد، کماکان بی‌برنامگی‌ها ادامه دارد که این امر منجر به آسیب بخش می‌شود و تنها نظارت بر توزیع باید در اختیار پشتیبانی امور دام باشد. مسئولان اذعان می‌کنند که مشکل توزیع نهاده دامی مرتفع شده، درحالی‌که این معضل تنها در زمانی که نهاده در واحدهای دامداری یا مرغداری باشد، برطرف می‌شود.

صدر دادرس درباره آخرین وضعیت واردات نهاده‌های دامی بیان کرد: بنابر آمار در سال ۱۴۰۳، یک میلیون و ۲۳ هزارتن جو، ۴ میلیون و ۸۷۱ هزارتن ذرت، یک میلیون و ۵۴۹ هزارتن کنجاله سویا وارد شد، ضمن آنکه ۹۰۰ هزارتن تولید ذرت داخل و ۳ میلیون و ۵۰۰ هزارتن تولید جو داخل داشتیم، اما امسال با وجود شرایط خشکسالی، گزارش‌های معاونت زراعت حاکی از کسری ۱۲ میلیون تن تولید در بخش زراعت، مرتع، علوفه زراعی و دانه غلات داریم که براین اساس سقف نیازمان این رقم است، درحالی‌که ارز مورد نیاز برای واردات این رقم را نخواهیم داشت.

مدیرعامل اتحادیه دام سبک گفت: بنابر آمار در ۶ ماهه نخست سال یک میلیون و ۵۳۰ هزارتن جو وارد کردیم که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۵۰۰ هزارتن مازاد وارد شده است، همچنین در این تاریخ ذرت ۵ میلیون و ۱۸۳ هزارتن ذرت وارد شده که به رغم افزایش واردات نسبت به سال قبل با کمبود ذرت در واحدهای دامداری به سبب تخصیص به مرغداران روبرو هستیم که براین اساس نیاز است که نهاده بیشتری وارد شود که کارشناسان با احتساب نیاز داخل باید محاسبه و ارز موردنیاز را تأمین کنند، هرچند شنیده‌ها حاکی از آن است که نهاده در بنادر شمال و جنوب موجود است، اما در عمل ندیدیم و امیدواریم هرچه سریع‌تر وعده‌ها محقق شود.

تأمین ۴۰ درصد نهاده دامی از طریق سامانه بازارگاه در آبان ماه

حمیدرضا کاشانی رئیس هیات مدیره اتحادیه مرغداران میهن گفت: توزیع نهاده از طریق پشتیبانی امور دام مشکلات خاص خود را دارد، اما بازهم نسبت به شرایطی که عرضه بازیگران مختلفی دارد، بهتر است.

به گفته وی، شرط شفافیت بازار نهاده‌های دامی حذف عرضه به‌صورت توافقی است و توزیع به‌صورت نقدی توسط واردکننده است که بررسی‌ها نشان می‌دهد وضعیت عرضه نهاده‌ها بدتر شده که این امر منجر به حذف گله‌ها و آسیب صنعت شده است.
کاشانی با بیان اینکه نهاده‌ای برای عرضه در سامانه بازارگاه وجود ندارد، گفت: بنابر آمار در آبان ماه حداکثر ۴۰ درصد نهاده از طریق سامانه بازارگاه تأمین شده است که براین اساس قیمت تخم مرغ را با نرخ ارز آزاد باید محاسبه کنند که براین اساس قیمت تمام‌شده تخم مرغ ۲ برابر رقم فعلی است.

با توجه به آنکه تأمین نهاده دامی غذای اصلی دام و طیور محسوب می‌شود، از این رو تأمین به‌موقع و مستمر آن از طریق سامانه بازارگاه در پایداری تولید و تنظیم بازار نقش موثری دارد که انتظار می‌رود متولیان امر با تأمین به‌موقع ارز و واردات از التهابات بازار و چالش‌های تولید که درنهایت می‌تواند امنیت غذایی را برهم بزند، جلوگیری کنند.