بر اساس آمار فائو سالانه ۳۰ تا ۳۵ درصد محصولات کشاورزی کشور از مزرعه تا سفره هدر می‌رود که کاهش این حجم ضایعات در واردات و تأمین غذای کشور نقش بسزایی دارد.

بنا بر آمار میزان تولید محصولات کشاورزی با رشد ۴۰۰ درصدی نسبت به ابتدای انقلاب به ۱۳۰ میلیون تن رسیده است که متاسفانه سالانه بخش قابل توجهی از این میزان تولید در طول مراحل تولید و مصرف هدر می‌رود که این امر یکی از تهدیدات جدی بخش کشاورزی است.

طبق اعلام فائو ایران با هدررفت سالانه ۳۰ تا ۳۵ درصد محصولات کشاورزی، رتبه نخست در دنیا را داراست که برای کاهش میزان ضایعات از مزرعه تا سفره باید تمهیداتی صورت گیرد تا امنیت غذایی پایدار محقق شود.

بسیاری از کارشناسان اذعان می‌کنند که کشاورزی سنتی، فرسودگی و قدیمی بودن ماشین‌آلات و کمباین، عدم حمل‌ونقل مناسب، بی‌توجهی کشاورزان به اجرای مصوبه الگوی کشت، عدم فرهنگ مناسب مصرف و کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی و نبود زنجیره مناسب تولید تا مصرف موجب شده تا سالانه ۴۰ میلیون تن محصول کشاورزی دور ریخته شود، درحالی‌که جلوگیری از هدررفت این میزان در کاهش واردات و ارتقای امنیت غذایی نقش بسزایی دارد.

همچنین بخوانید:

سفره‌ای که کوچک‌تر شد؛ ردپای گرانی از مزرعه تا مغازه

غلامرضا گل محمدی رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی گفت: اجرای مصوبه الگوی کشت، ضایعات بخش کشاورزی ۱۰ درصد کاهش می‌یابد که این میزان معادل ۱۳ تا ۱۴ میلیون تن بر تولید محصولات کشاورزی افزوده می‌شود.

همچنین بخوانید:

گرانی گوشت؛ نتیجه سوءمدیریت وزارت جهاد کشاورزی

معاون وزیر جهاد گفت: با استفاده از ضایعات و کاهش هدررفت ۲۰ تا ۳۰ درصد به ۱۰ درصد، تولید حداقل به ۱۴۵ میلیون تن محصولات کشاورزی در کشور می‌رسد که با توجه به چالش‌های موجود در امنیت غذایی در ارتقا این بخش بسیار کمک‌کننده است.

کاهش ضایعات محصولات کشاورزی راه‌حلی مؤثر در ارتقای بهره‌وری و افزایش ضریب امنیت غذایی

رضا نورانی رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی گفت: یکی از مهم‌ترین مسائل اثرگذار در کاهش ضایعات محصولات کشاورزی، افزایش امنیت غذایی و ارتقای بهره‌وری بخش کشاورزی است که با کاهش ضایعات می‌توان به این اهداف رسید.

وی با اشاره به راهکارهای کاهش ضایعات محصولات کشاورزی افزود: بخشی از ضایعات محصولات کشاورزی در بخش تولید است که با انتخاب بذور مناسب و نهال‌های مقاوم به آفات و بیماری و تنش‌ها انتخاب کنیم، همچنین زمان‌بندی دقیق کشت و برداشت برمبنای شرایط اقلیم برنامه‌ریزی کنیم. آموزش کشاورزان مبنی بر مدیریت مزرعه و باغ، تغذیه گیاهی کنترل آفات و روش‌های تلفیقی استفاده بهینه کنیم.

نورانی ادامه داد: استفاده از فناوری‌های نوین کشاورزی همچون آبیاری هوشمند، سنجش از دور و کشاورزی دقیق باید مورد توجه قرار بگیرد، بهبود دسته‌بندی اولیه در مزارع صورت بگیرد چراکه دسته‌بندی نقش مهمی در کاهش ضایعات دارد و دیگر مرحله پس از برداشت بسیار مهم است به طوری که تجهیزات مناسب داشته باشیم و سورتینگ و درجه‌بندی محصولات به‌درستی انجام شود و ایجاد و توسعه سردخانه‌های مراکز نگهداری و انبارهای سرد در باغات و مزارع داشته باشیم.

همچنین بخوانید:

گرانی گوشت؛ نتیجه سوءمدیریت وزارت جهاد کشاورزی

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با تاکید بر خشک کردن و فرآوری محصولات فاسدشدنی بیان کرد: بهبود حمل‌ونقل یخچال دار است که کالایی از مزرعه به بازار مصرف برده شود. به دلیل نبود سردخانه در تابستان به دلیل گرمای زیاد و زمستان یخ‌زدگی از بین می‌رود.

وی تبدیل پسماندهای کشاورزی به محصولات جانبی و خوراک دام را یکی دیگر از عوامل مؤثر در کاهش ضایعات دانست و افزود: ایجاد زنجیره منسجم از تولید تا سفره و ایجاد بازارهای محلی و الکترونیکی برای فروش مستقیم محصولات و اطلاع‌رسانی شفاف قیمت‌ها، بهبود حمل‌ونقل و زیرساخت‌های بین راهی و همچنین فرهنگ‌سازی و آموزش به مصرف‌کنندگان مبنی بر خرید به اندازه از دیگر عوامل مؤثر در کاهش ضایعات است. گفتنی است نوسازی ماشین‌آلات در بخش کشاورزی در کاهش ضایعات نقش مهمی دارد.

نورانی با اشاره به هدررفت بالای تولید محصولات کشاورزی در کشور گفت: بنا بر آمار اعلامی فائو، سالانه ۳۰ تا ۳۵ درصد محصول کشاورزی در کشور هدر می‌رود که براین اساس سالانه ۴۰ میلیون تن محصول کشاورزی از بین می‌رود که این میزان غذای چند میلیون نفر را تأمین می‌کند که در کاهش واردات بسیار نقش دارد. گفتنی است برای این حجم واردات هزینه زیادی بابت حمل‌ونقل و سوخت باید داده شود.

نقش مؤثر کاهش ضایعات محصولات کشاورزی در رسیدن به خودکفایی

عطااللّه هاشمی عضو شورای هماهنگی تشکل‌های بخش کشاورزی تأمین نهاده‌های مناسب را یکی از راهکارهای کاهش ضایعات محصولات کشاورزی اعلام کرد و گفت: محصولات سردرختی در اثر مناسب نبودن کیفیت سموم دچار ضایعات می‌شوند، درحالی‌که استفاده از نهاده‌های مناسب و استانداردهای بین‌المللی منجر به کاهش ضایعات می‌شود.

وی تغذیه مناسب، توسعه مکانیزاسیون و صنایع تبدیلی و تکمیلی از دیگر عوامل مؤثر در کاهش ضایعات اعلام کرد و افزود: گندم با استفاده از تغذیه و در اختیار داشتن سموم مناسب، مکانیزاسیون و کمباین مناسب می‌توان حداقل ۳۰ درصد ضایعات در بخش گندم و مواد غذایی کاهش یابد.

هاشمی گفت: با کاهش ضایعات از مرحله آماده‌سازی و اتمام انجام بگیرد، حداقل ۳۰ درصد مصرف کاهش می‌یابد که حال این میزان از تولید داخل یا واردات برای کشور صرفه اقتصادی در بر دارد.

بنا بر آمارهای اعلامی وزارت جهاد سالانه ۱۲۵ تا ۱۳۰ میلیون تن محصول کشاورزی در کشور تولید می‌شود که براین اساس سهم بخش کشاورزی در تولید ناخالص کشور ۱۲ درصد است که ارزش تولیدات این حوزه از اقتصاد ۴۵ میلیارد دلار است که کاهش ضایعات بخش کشاورزی در افزایش تولید و سهم تولیدات کشاورزی در حوزه اقتصاد کشور و درنهایت ارتقای ضریب امنیت غذایی نقش موثری دارد.